υπέρταση και διατροφή

Αλάτι και Υπέρταση

Όταν μιλάμε για την αρτηριακή πίεση, κατευθείαν μας έρχεται στο μυαλό το αλάτι.

Είναι όντως ο μεγάλος “ένοχος” για τη ρύθμιση της πίεσης;

Καταρχήν το αλάτι βρίσκεται κρυμμένο στα τρόφιμα κατά 75% και μόνο το 25% της ημερήσιας πρόσληψης το λαμβάνουμε από την προσθήκη αυτού στο φαγητό και στις σαλάτες μας.

Ο περιορισμός του διαιτητικού άλατος μπορεί να έχει κλινικό όφελος σε άτομα με ευαισθησία στο αλάτι, που αποτελούν το 30-50% των υπερτασικών ασθενών.

Τι θα πει ευαισθησία στο αλάτι;

Όταν παρατηρείται αύξηση της πίεσης με παράλληλη αύξηση του νατρίου και μείωση της πίεσης κατόπιν μείωσης της πρόσληψης αυτού. Συνήθως ευαισθησία στο αλάτι έχουν οι διαβητικοί, οι ηλικιωμένοι και οι παχύσαρκοι.

Όμως πολλά άτομα μπορεί να μην θέλουν ή να μην είναι σε θέση να μειώσουν την πρόσληψη του αλατιού σε <6γρ/ημέρα. (φαίνεται από μελέτες ότι η  μέση πρόσληψη αλατιού ανά ημέρα είναι ~10γρ/ημέρα παρόμοια με ασθενείς με χαμηλή επίγνωση διατροφικών οδηγιών).

Εκτός από τα προφανή τρόφιμα που είναι πλούσια σε αλάτι, σημαντικό είναι η εκπαίδευση για τις ετικέτες τροφίμων και πως αναγνωρίζουμε την περιεκτικότητα ενός τροφίμου σε αλάτι.

Αν ένα τρόφιμο γράφει ότι στα 100γρ περιέχει 0,3γρ αλατιού ή και λιγότερο τότε είναι χαμηλό σε αλάτι.

Μελέτες (σε ζωικά μοντέλα μέχρι στιγμής) προσπαθούν να βρουν τρόπους εξισορρόπησης της αρνητικής επίδρασης μιας διατροφής με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι και έχουν βρει το εξής πολύ ενδιαφέρον:

  • Μέτριες αυξήσεις στην πρόσληψη νιτρικών αλάτων μπορούν να προστατεύσουν από την αύξηση της αρτηριακής πίεσης διατηρώντας μια δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε αλάτι. Λαχανικά πλούσια σε νιτρικά άλατα, μπορούν να δρουν ως λειτουργικά τρόφιμα (τρόφιμα με φυσιολογικά ενεργά συστατικά που παρέχουν οφέλη για την υγεία) και να αυξάνουν το μονοξείδιο του αζώτου που προκαλεί αγγειοδιαστολή.
  • ΠΡΟΣΟΧΗ στην παρέκταση των αποτελεσμάτων από μελέτες σε ζώα στους ανθρώπους, όμως οι ισχυρισμοί των μελετών ότι 250mg/ημέρα νιτρικων αλάτων σε άτομα μπορεί να είναι αρκετή για την προστασία από 5-10γρ αλατιού/ημέρα είναι πολλά υποσχόμενη.

Στην πραγματικότητα ακολουθώντας το πρότυπο της διατροφής DASH και συμπληρώνοντας με λαχανικά πλούσια σε νιτρικά όπως είναι τα πατζάρια σε 80γρ/ημέρα ή 1 φλιτζ φρέσκο σπανάκι/ημέρα μπορεί κάποιος να παρέχει 250mg/ημέρα νιτρικών μέσα από τη διατροφή του. Η πρόσληψη νιτρικών  μέσα από τη διατροφή και όχι μέσω συμπληρώματος είναι  πιο ασφαλής λόγω της αργής και ελεγχόμενης απελευθέρωσης τους.

Τα παντζάρια λόγω της περιεκτικότητας τους σε νιτρικά και κάλιο έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον για τις αντιυπερτασικές ιδιότητες τους.