Μύθοι και αλήθειες για την Υπέρταση

Σε πολλά τρόφιμα έχουν αποδοθεί “μαγικές” ιδιότητες ως προς την δράση τους στα επίπεδα της πίεσης και αντίθετα κάποια άλλα έχουν “ενοχοποιηθεί” άδικα.

Πάμε να ξεδιαλύνουμε μερικούς διατροφικούς μύθους;

Σκόρδο:

Περιέχει αλικίνη (μειώνει την αρτηριακή πίεση) και μελέτες υποστηρίζουν ότι η κατανάλωση ακατέργαστου σκόρδου ως πηγή αλικίνης μπορεί να συμβάλει στη ρύθμιση της υπέρτασης. Ωστόσο μια μετανάλυση RCTs το 2015 κατέληξε ότι μπορεί να θεωρηθεί ως μια ασφαλής προσέγγιση για την διαχείριση της υπέρτασης ωστόσο απαιτούνται αυστηρότερες και πιο καλά σχεδιασμένες μελέτες προτού προταθεί ως μέσο για τη θεραπεία υπερτασικών γιατί τα πιθανά οφέλη και οι κίνδυνοι από την μακροχρόνια χρήση του είναι άγνωστοι.

Αλκοόλ:

Μεγάλη μετανάλυση του 2012 κατέληξε στα εξής συμπεράσματα:

• Υπάρχει σχέσης δόσης-αποκρισης για το αλκοόλ και την πίεση.
• Βαριά πρόσληψη αλκοόλ (30γρ και πάνω) αυξάνει τον κίνδυνο σε άντρες και γυναίκες.
• Η σχέση κατανάλωσης αλκοόλ και κινδύνου υπέρτασης διαφέρει από τους άντρες στις γυναίκες. Οι γυναίκες φαίνεται να έχουν μια ήπια προστατευτική δράση από το αλκοόλ σε ελαφριά κατανάλωση <10γρ/ημερησίως, χωρίς να μπορεί το αποτέλεσμα αυτό να υποστηρίξει την κατανάλωση του ως προστατευτικό μέσο.

Το σίγουρο είναι ότι κατανάλωση >20γρ/ημεσησίως αλκοόλ σχετίζεται με κίνδυνο ανάπτυξης υπέρτασης τόσο σε άντρες όσο και σε γυναίκες. 1 μερίδα αλκοόλ (δλδ 330ml μπύρας, 120ml κρασί, 45ml σκληρού ποτού) περίεχει 8-10γρ καθαρού αλκοόλ, που σημαίνει ότι οι συστάσεις μιλούν όχι για παραπάνω από 1 ποτήρι ημερησίως στις γυναίκες και 2 στους άντρες.

Γαλακτοκομικά:

Μεγάλη μετανάλυση (45.000 ατόμων) υποστηρίζει την αντίστροφη σχέση μεταξύ των γαλακτοκομικών τροφών χαμηλών σε λιπαρά και των υγρών (έναντι των στερεών) γαλακτοκομικών τροφών στον κίνδυνο εμφάνισης υπέρτασης.

Στα υγρά γαλακτοκομικά συμπεριλαμβάνονται το γάλα και το γιαούρτι. Δε βρέθηκε συσχέτιση αντίστοιχη για το τυρί. Το μέσο μέγεθος της μερίδας 240γρ γάλατος και 40γρ τυριού αντίστοιχα, παρέχει πολύ διαφορετικές ποσότητες κορεσμένων λιπαρών και ανόργανων συστατικών. Αυτό εξηγεί και εν μέρει γιατί παρατηρείται συσχέτιση της υπέρτασης με την κατανάλωση υγρών αλλά όχι στερεών γαλακτοκομικών. Το τυρί περιέχει τουλάχιστον 2πλη ποσότητα κορεσμένου λίπους και αυτό αναιρεί το ευεργετικό του αποτέλεσμα ως γαλακτοκομικό.

Υπάρχουν πολλά ευεργετικά συστατικά στα γαλακτοκομικά τρόφιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος που μπορεί να συμβάλουν στην προστατευτική δράση όπως το κάλιο, το ασβέστιο και το μαγνήσιο.

Καφές:

Μετανάλυση του 2019 (προοπτικών μελετών) κατέληξε σε σπουδαία συμπεράσματα και επιβεβαίωσε την ουδέτερη δράση της κατανάλωσης του, σε σχέση με ότι πιστεύαμε παλαιότερα .

• Μελέτησε τη σχέση δόσης-απόκρισης του καφέ με την υπέρταση.
• Ο καφές μπορεί να επιδρά με μια μικρή και παροδική αύξηση της πίεσης για 1-3 ώρες όμως άτομα που πίνουν κάθε μέρα καφέ παρουσιάζουν ανοχή σε αυτή τη δράση και τελικά η πίεση τους δεν επηρεάζεται.
• Ενώ η συνήθης κατανάλωση 1-2 φλιτζ καφέ/ημέρα δε συσχετίστηκε με τον κίνδυνο εμφάνισης υπέρτασης
• Σημαντικά προστατευτικό αποτέλεσμα της κατανάλωσης 3φλιτζ καφέ/ημέρα επιβεβαιώθηκε από τις μελέτες, καθώς και για μεγαλύτερη κατανάλωση (>5 φλιτζ/ημερησίως)
• Μια μη γραμμική σχέση αντίστροφης δόσης απόκρισης βρέθηκε για την κατανάλωση καφέ και υπέρτασης σχήματος U.

Πορτοκάλι:

Μεγάλος μύθος ότι αυξάνει την πίεση. Στην πραγματικότητα συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο καθότι είναι πλούσιο σε κάλιο και αυξημένη πρόσληψη καλίου από φυσικές τροφές συνδέεται με μείωση της αρτηριακής πίεσης τόσο σε υγιή όσο και σε υπερτασικά άτομα. Μάλιστα αύξηση της πρόσληψης καλίου σε ποσότητα ίση από αυτή που παίρνουμε από κατανάλωση 3 μερίδων φρούτων μπορεί να μειώσει τη συστολική πίεση κατά 2-3mmHg, και να συνδεθεί με μείωση κατά 10% των θανάτων από εγκεφαλικό.

Κανέλλα:

Μετανάλυση του 2020 υποστηρίζει ότι η κανέλα θα μπορούσε να προταθεί ως συμπλήρωμα στη διαχείριση της υπέρτασης. Αναμένουμε με ενδιαφέρον νέα αποτελέσματα και μελέτες.