μαγειρική σόδα

Μαγειρική σόδα: το κοινό μυστικό των αθλητών

Στον αθλητισμό ένας από τους βασικότερους στόχους κάθε αθλητή είναι η καθυστέρηση της μυϊκής κόπωσης.
Η μυϊκή κόπωση συσχετίζεται με την αθλητική απόδοση, για το λόγο αυτό πολλές μελέτες έχουν διεξαχθεί με σκοπό να ερευνήσουν συστατικά και ασφαλείς δοσολογίες αυτών, ώστε ο κάθε αθλητής να τα έχει ως βοηθήματα στη φαρέτρα του.
Η μαγειρική σόδα (αλλιώς διττανθρακικό νάτριο) είναι ένα νόμιμο εργογόνο βοήθημα. Είναι εύχρηστο, οικονομικό και εύκολα διαθέσιμο, ωστόσο όπως θα αναφέρουμε και στη συνέχεια χρειάζεται προσοχή στη δοσολογία της χορήγησης του. Ας ξεκινήσουμε όμως από την αρχή.

Ποια είναι η χρησιμότητα της μαγειρικής σόδας στον αθλητισμό;

Η σόδα είναι ένα αλκαλικό άλας που χρησιμεύει στη ρύθμιση της οξύτητας στον οργανισμό. Καθυστερεί την μυϊκή κόπωση εξουδετερώνοντας την περίσσεια των κατιόντων Η+, λόγω συσσώρευσης γαλακτικού οξέος.

Η συσσώρευση του γαλακτικού οξέος στους μύες τους καθιστά λιγότερο αποδοτικούς, η ικανότητα σύσπασης τους μειώνεται σημαντικά με αποτέλεσμα να επέρχεται η κόπωση.

Η κόπωση συνήθως γίνεται αισθητή στο αθλητή και με μια αίσθηση καψίματος στους μύες του η οποία συμβάλει περαιτέρω στη μείωση της αθλητικής του απόδοσης με τελικό αποτέλεσμα συχνά την εγκατάλειψη της προπόνησης από τον ίδιο τον αθλητή.
Έτσι η επίδραση της μαγειρικής σόδας στην απόδοση του αθλητή προπονητικά είναι πολλές φορές ουσιαστικής σημασίας, αφού η εξουδετέρωση των κατιόντων Η+ από το γαλακτικό οξύ που επιτυγχάνεται μέσω της χορήγησης του διττανθρακικού νατρίου, έχει σαν τελικό αποτέλεσμα να μεγιστοποιεί την παραγωγή δύναμης και εντέλει να παρατείνει το χρόνο μέχρι την εξάντληση του αθλητή.
Σε ό,τι αφορά τη δοσολογία χορήγησης του διττανθρακικού νατρίου εν συνεχεία, έχουν δοκιμαστεί μερικά πρωτόκολλα χορήγησης με σκοπό να καταλήξουν οι ερευνητές στη σωστή και ασφαλή ποσότητα που μπορούν να συστήσουν στους αθλητές για να αποφευχθούν πιθανές γαστρεντερικές διαταραχές σε αυτούς, όπως εμετούς και διάρροιες που είναι οι πιο συνήθεις που αναφέρονται.
Για το λόγο αυτό συνίσταται οι αθλητές σε συνεργασία με τους προπονητές τους να πειραματίζονται με την ανεκτή και κατάλληλη δόση αναπλήρωσης διττανθρακικού  νατρίου για εκείνους, σε συνθήκες πραγματικής προπόνησης που να προσομοιάζουν έναν πραγματικό αγώνα, ώστε να φανούν και τα πιθανά ευεργετικά οφέλη αυτού.

Οι περισσότερες μελέτες λοιπόν έχουν καταλήξει μετά από έρευνες στο εξής συμπέρασμα:

Η απαραίτητη ανεκτή δόση για τη μαγειρική σόδα που θα μπορούσε να βελτιώσει την απόδοση ενός αθλητή είναι 300mg διττανθρακικού νατρίου ανά κιλό σωματικού βάρους 90 λεπτά πριν την άσκηση με περίπου 1Lνερό.

Σε ποια αθλήματα όμως έχει όντως νόημα η χορήγηση διττανθρακικού νατρίου;

Όπως υποστηρίζεται από τα ερευνητικά δεδομένα δε φαίνεται να έχει κάποια επίδραση σε αθλήματα χαμηλής αερόβιας άσκησης και για αυτό αθλητές που συμμετέχουν σε αθλήματα αυτής της κατηγορίας δεν έχει νόημα να λαμβάνουν αντίστοιχο συμπλήρωμα.
Αντίθετα η αναπλήρωση διττανθρακικού νατρίου μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη σε αθλήματα υψηλής έντασης που μπορεί να διαρκεί από 1-7 λεπτά όπως για παράδειγμα είναι το τρέξιμο (100-400m) ή αντίστοιχα μια προπόνηση κολύμβησης (100-400m).
>Άλλη περίπτωση αγωνίσματος που η χορήγηση μαγειρικής σόδας είναι ευεργετική αφορά αθλήματα υψηλής έντασης που διαρκούν από μισή έως μια ώρα, τέτοια αγωνίσματα αφορούν και ταχύτητα αλλά και δύναμη.
Όφελος από τη χορήγηση διττανθρακικού νατρίου θα δουν και αθλητές που συμμετέχουν επίσης σε αθλήματα παρατεταμένης διαλειμματικής προπόνησης, όπως είναι το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ.
Τέλος αθλήματα που περιλαμβάνουν μικρά διαστήματα μέγιστης δύναμης και ταχύτητας, με μικρά χρονικά διαλείμματα ανάπαυσης ενδιάμεσα, όπως είναι για παράδειγμα τα ποδηλατικά sprint, μπαίνουν επίσης στην λίστα με εκείνα τα αθλήματα που θα δουν ευεργετικά οφέλη στην απόδοση και ενδεχόμενη καθυστέρηση εμφάνισης της μυϊκής κόπωσης από τη χορήγηση της μαγειρικής σόδας κατά τη διάρκεια των προπονήσεων ενός αθλητή.


Burke, L.(2000)Dietary supplements and nutritional ergogenic aids in sport. In: Clinical Sports Nutrition

McNaughton.(2000) Bicarbonate and citrate. In: Nutrition in Sport